Eetbuistoornis
Een eetstoornis kan een aanzienlijke impact hebben op je leven, en er zijn diverse problemen met betrekking tot eten. Of je nu te veel of te weinig eet, een eetstoornis is ingrijpend en kan leiden tot vastlopen in je leven, met nadelige gevolgen voor je lichaam, mentale gezondheid en sociale leven. Eetproblemen lossen doorgaans niet vanzelf op, dus het is van cruciaal belang om snel de juiste hulp te zoeken als je merkt dat dit je leven beïnvloedt. Lees hier wat we voor je kunnen betekenen, welke eetstoornissen er zijn en hoe ze ontstaan.
Wat is een eetstoornis?
Een eetstoornis is een brede term voor een psychische aandoening waarbij je eetgedrag verstoord is. Het kan variëren van een obsessie met eten, lichaamsbeeld of gewicht. Jaarlijks lijden ruim 200.000 Nederlanders hieraan, en het kan op elke leeftijd ontstaan, maar komt voornamelijk voor bij jonge vrouwen.
Er is geen eenduidige oorzaak voor het ontwikkelen van een eetstoornis. Meerdere factoren spelen vaak een rol, zoals erfelijkheid, andere psychische aandoeningen en het gevoel van gebrek aan controle in het leven. Vaak hebben mensen met een eetstoornis het idee dat ze door middel van eten controle kunnen uitoefenen of troost kunnen vinden. Een eetstoornis is niet altijd zichtbaar aan de buitenkant; veel mensen lijden in stilte.
Verschil tussen eetprobleem en eetstoornis
Wanneer je problemen rondom eten ervaart, betekent dit niet direct dat je een stoornis hebt. Een eetprobleem kan beperkingen veroorzaken, maar is over het algemeen minder ingrijpend dan een eetstoornis. Bij een stoornis zijn de gevolgen groter, zoals tekorten in voedingsstoffen, afwijkende BMI-waarden en vruchtbaarheidsproblemen. Toch is het belangrijk om eetproblemen serieus te nemen, omdat ze uiteindelijk kunnen uitgroeien tot een eetstoornis.
Welke eetstoornissen zijn er?
Volgens de DSM-5, het diagnosehandboek voor psychologen, zijn er vijf verschillende typen eetstoornissen: anorexia nervosa, boulimia nervosa, eetbuistoornis, ARFID (vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis) en NAO (niet anders omschreven). Daarnaast zijn er enkele eetstoornissen die nog niet zijn opgenomen in de DSM-5. Hieronder worden enkele van deze eetstoornissen beschreven:
- Anorexia nervosa: Gekenmerkt door een obsessie met niet eten, verstoord lichaamsbeeld en angst voor gewichtstoename. Zowel mannen als vrouwen kunnen hieraan lijden.
- Boulimia nervosa: Gekarakteriseerd door regelmatige eetbuien, gevolgd door pogingen om het ingenomen voedsel snel weer kwijt te raken, zoals braken of laxeren.
- Eetbuistoornis (Binge Eating Disorder – BED): Herhaaldelijke eetbuien, waarbij grote hoeveelheden voedsel binnen korte tijd worden geconsumeerd, gevolgd door schaamte en zelfafkeuring.
- ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder): Beperkte voedselinname vanwege angsten voor smaak, geur, textuur, kleur of gebrek aan interesse in eten. Voornamelijk bij kinderen, maar kan ook bij jongeren en volwassenen voorkomen.
- NAO (Niet Anders Omschreven): Wanneer symptomen niet precies voldoen aan de criteria van andere specifieke eetstoornissen.
Daarnaast worden enkele niet-DSM-vermelde eetstoornissen beschreven, zoals orthorexia nervosa, pica eetstoornis en ruminatiestoornis.
Symptomen van een eetstoornis
Symptomen variëren afhankelijk van het type eetstoornis. Gemeenschappelijke kenmerken zijn onder meer een verstoord lichaamsbeeld, obsessieve bezorgdheid over gewicht en eten, angst om aan te komen, afwisseling tussen eetbuien en streng diëten, negeren van lichaamssignalen, vermijden van eten in het bijzijn van anderen, het geheim houden van problemen en het uitoefenen van controle op het gewicht door middel van sporten, braken of laxeermiddelen.
Oorzaken van een eetstoornis
Er is geen eenduidige oorzaak voor een eetstoornis. Verschillende factoren spelen meestal een rol, zoals erfelijkheid, persoonlijke kenmerken, opvoeding, het ervaren van ingrijpende gebeurtenissen en de invloed van de omgeving. Genetica spelen een belangrijke rol, en als een ouder een eetstoornis heeft gehad of er is een sterke focus op gezond eten en afvallen in het gezin, kan dit het risico vergroten. Ook culturele schoonheidsidealen en psychologische risicofactoren zoals een negatief zelfbeeld, perfectionisme en moeite met emotieregulatie kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een eetstoornis.
Gevolgen van een eetstoornis
De gevolgen van een eetstoornis zijn zowel emotioneel als lichamelijk. Emotioneel gaat het vaak gepaard met eenzaamheid en sociaal isolement, omdat het eetgedrag onbegrip kan veroorzaken bij anderen en de persoon zelf vaak zijn klachten geheim houdt. Lichamelijk kunnen de gevolgen variëren, zoals maag- en darmproblemen, verstoorde stofwisseling, haaruitval, beschadigde tanden en slokdarm bij frequent braken, menstruatiestoornissen, seksuele functiestoornissen, hart- en bloeddrukproblemen, slaapproblemen, en meer.
Een eetstoornis is complex en heeft ernstige gevolgen. Het begrijpen van risicofactoren en het vroegtijdig herkennen van symptomen is cruciaal voor preventie en behandeling. Als je of iemand die je kent hiermee worstelt, zoek dan snel professionele hulp.